วันเช็งเม้ง 2567 เริ่มต้นเมื่อไร? ความหมายและพิธีสำคัญที่ต้องรู้!

วันเช็งเม้ง 2567 เริ่มต้นในวันที่ 4 เมษายน 2567 ค่ะ
วันเช็งเม้งถือเป็นเทศกาลสำคัญของชาวจีนที่แสดงถึงความเคารพและระลึกถึงบรรพบุรุษ โดยในเทศกาลนี้ คนจีนจะเดินทางไปที่สุสานหรือฮวงซุ้ยเพื่อทำพิธีบูชาบรรพบุรุษ ทำความสะอาดและตกแต่งหลุมศพ รวมถึงการไหว้บรรพบุรุษด้วยอาหารและเครื่องเซ่นต่างๆ

คำว่า "เช็งเม้ง" นั้นมีความหมายลึกซึ้ง: "เช็ง" แปลว่า สะอาด บริสุทธิ์ และ "เม้ง" แปลว่า สว่าง รวมกันแล้วหมายถึงช่วงเวลาแห่งความแจ่มใส ท้องฟ้าใสสว่าง ช่วงเวลานี้ตรงกับฤดูใบไม้ผลิของจีน ซึ่งเป็นช่วงที่ธรรมชาติเริ่มเบ่งบาน ต้นไม้ใบหญ้าเขียวชอุ่มสวยงาม จึงถือเป็นช่วงเวลาที่เหมาะสมในการไปเยี่ยมเยียนและบูชาบรรพบุรุษ ณ ที่ฝังศพ แทนการไหว้ป้ายวิญญาณในบ้าน ซึ่งเป็นการแสดงถึงความกตัญญูและการเชื่อมโยงความสัมพันธ์ระหว่างคนในครอบครัวกับบรรพบุรุษอย่างลึกซึ้งค่ะ

วันเช็งเม้งยังถือเป็นช่วงเวลาที่ครอบครัวได้กลับมาอยู่ร่วมกัน เพื่อแสดงความเคารพและรำลึกถึงผู้ล่วงลับ สร้างความสามัคคีและความรักในครอบครัว ซึ่งเป็นสิ่งที่มีความสำคัญอย่างยิ่งในวัฒนธรรมจีนค่ะ

วันเช็งเม้ง หรือที่คนไทยเชื้อสายจีนเรียกกันว่า "วันไหว้บรรพบุรุษ" เป็นวันที่มีความสำคัญอย่างมากสำหรับชาวจีนและคนไทยเชื้อสายจีน ซึ่งในวันนี้ครอบครัวจะเดินทางไปกราบไหว้บรรพบุรุษที่สุสานหรือฮวงซุ้ย การทำเช่นนี้เป็นการแสดงออกถึงความเคารพและความกตัญญูต่อบรรพบุรุษที่ล่วงลับไปแล้ว

การไหว้บรรพบุรุษในวันเช็งเม้งไม่ได้เป็นเพียงแค่การกราบไหว้เท่านั้น แต่ยังรวมถึงการร่วมกันทำความสะอาดและตกแต่งสุสานให้เรียบร้อย ซึ่งถือเป็นการทำความเคารพและรำลึกถึงผู้ที่จากไป โดยการปฏิบัติทั้งหมดนี้สะท้อนถึงคุณค่าของความรักและความผูกพันในครอบครัว การเชื่อมโยงระหว่างคนรุ่นหลังกับบรรพบุรุษ และยังเป็นโอกาสที่ครอบครัวได้มาพบปะพูดคุยและสร้างความสามัคคีกันอีกด้วย

นอกจากการไหว้บรรพบุรุษและทำความสะอาดสุสานแล้ว การแสดงความกตัญญูต่อบรรพบุรุษในวันเช็งเม้งยังมีการจัดเตรียมอาหารและเครื่องเซ่นไหว้ ซึ่งถือเป็นประเพณีที่สะท้อนถึงความเชื่อและความเคารพในบรรพบุรุษ ซึ่งมีความสำคัญเป็นอย่างมากในวัฒนธรรมของชาวจีนและคนไทยเชื้อสายจีนค่ะ

วันเช็งเม้งปี 2567
จะเริ่มขึ้นตั้งแต่วันที่ 4-5 เมษายน 2567 จนถึงวันที่ 19-20 เมษายน 2567 ในประเทศจีน โดยเป็นช่วงเวลาที่ครอบครัวจะเดินทางไปไหว้บรรพบุรุษที่สุสานหรือฮวงซุ้ย เพื่อทำความสะอาดและบูชาบรรพบุรุษตามประเพณีที่ปฏิบัติกันมาอย่างยาวนาน

สำหรับในประเทศไทย เทศกาลเช็งเม้งจะยึดถือวันที่ 5 เมษายนของทุกปีเป็นหลัก โดยจะเริ่มนับวันก่อนหน้านั้น 3 วัน และเลยไปอีก 3 วัน รวมเป็น 7 วัน ตั้งแต่วันที่ 2-8 เมษายน 2567 ดังนั้น วันเช็งเม้งจึงถือเป็นช่วงเวลาสำคัญที่ครอบครัวไทยเชื้อสายจีนจะได้แสดงความเคารพและความกตัญญูต่อบรรพบุรุษด้วยการเดินทางไปกราบไหว้ที่สุสาน พร้อมทั้งทำความสะอาดและตกแต่งสถานที่ฝังศพให้เรียบร้อยค่ะ
 

ความหมายและที่มาของคำว่า "เช็งเม้ง" 
คำว่า "เช็งเม้ง" มีที่มาจากภาษาจีน ประกอบด้วยคำสองคำคือ "เช็ง" (清) ซึ่งแปลว่า สะอาด บริสุทธิ์ และ "เม้ง" (明) ที่แปลว่า สว่าง เมื่อรวมกันแล้ว "เช็งเม้ง" (清明) หมายถึงช่วงเวลาที่ท้องฟ้าแจ่มใส อากาศดี ซึ่งเป็นช่วงที่ธรรมชาติเริ่มฟื้นคืนความสดใส ต้นไม้ใบหญ้าเขียวขจี และดอกไม้เริ่มบานสะพรั่ง ทำให้บรรยากาศเหมาะสมกับการไปไหว้บรรพบุรุษ

ช่วงเวลาของเทศกาลเช็งเม้งนั้นมักจะตรงกับปลายเดือนมีนาคมถึงต้นเดือนเมษายนของทุกปี ซึ่งถือเป็นฤดูใบไม้ผลิในประเทศจีน ในช่วงนี้ ชาวจีนและคนไทยเชื้อสายจีนจะออกเดินทางไปที่สุสานหรือฮวงซุ้ยเพื่อทำความสะอาดและบูชาบรรพบุรุษ การไปเยือนสุสานในช่วงเช็งเม้งนี้ถือเป็นการแสดงความเคารพ ความกตัญญู และการระลึกถึงบรรพบุรุษที่ล่วงลับไปแล้ว ทั้งยังเป็นการสืบทอดประเพณีและวัฒนธรรมที่มีมาอย่างยาวนานอีกด้วยค่ะ

ความสำคัญของเทศกาลเช็งเม้ง

เทศกาลเช็งเม้งเป็นเทศกาลสำคัญของชาวจีนที่มีการสืบทอดมายาวนานกว่า 2,500 ปี คำว่า "เช็งเม้ง" แปลตรงตัวว่า "การกวาดล้างสุสาน" ซึ่งตรงกับช่วงปลายเดือนมีนาคมถึงต้นเดือนเมษายนของทุกปี การปฏิบัติในเทศกาลนี้ถือเป็นการแสดงออกถึงความเคารพและความกตัญญูต่อบรรพบุรุษที่ล่วงลับไปแล้ว โดยมีความสำคัญหลายประการ ดังนี้:

แสดงความกตัญญูกตเวทีต่อบรรพบุรุษ:
เทศกาลเช็งเม้งเป็นโอกาสที่คนรุ่นหลังจะแสดงความเคารพและสำนึกในบุญคุณของบรรพบุรุษที่ล่วงลับไปแล้ว การระลึกถึงคุณงามความดีและการทำบุญอุทิศส่วนกุศลให้แก่บรรพบุรุษถือเป็นหัวใจหลักของเทศกาลนี้

เสริมสร้างความสัมพันธ์ในครอบครัว:
เทศกาลเช็งเม้งเป็นโอกาสที่สมาชิกในครอบครัวจะได้มารวมตัวกัน พูดคุย แลกเปลี่ยนความคิดและประสบการณ์ ซึ่งช่วยกระชับความสัมพันธ์ระหว่างกันให้แน่นแฟ้นยิ่งขึ้น

รักษาประเพณีอันดีงาม:
เทศกาลนี้ยังเป็นการสืบสานประเพณีและวัฒนธรรมอันเก่าแก่ของชาวจีน การรักษาประเพณีเหล่านี้เป็นการเชื่อมโยงระหว่างคนรุ่นใหม่กับรากฐานของตนเอง สร้างความภาคภูมิใจในวัฒนธรรมและประวัติศาสตร์ของชุมชน

ทำบุญกุศล:
การไปไหว้บรรพบุรุษที่สุสานในวันเช็งเม้งยังถือเป็นการทำบุญกุศลที่สำคัญ การจัดเตรียมอาหารและเครื่องเซ่นเพื่อบูชาบรรพบุรุษถือเป็นการส่งความรักและความคิดถึงไปให้กับผู้ล่วงลับ

ดูแลรักษาฮวงซุ้ย:
การทำความสะอาดและปรับปรุงฮวงซุ้ยของบรรพบุรุษเป็นส่วนหนึ่งของเทศกาลเช็งเม้ง ซึ่งนอกจากจะเป็นการแสดงความเคารพแล้วยังเป็นการรักษาสถานที่ให้คงความสะอาดและสมบูรณ์

เป็นสิริมงคล:
เชื่อกันว่าการไหว้บรรพบุรุษในวันเช็งเม้งจะช่วยเสริมดวงชะตาและนำความโชคดีมาสู่ครอบครัว การแสดงความเคารพและระลึกถึงบรรพบุรุษเช่นนี้ถือเป็นการเสริมสร้างสิริมงคลให้แก่ชีวิตของคนในครอบครัว

เทศกาลเช็งเม้งจึงเป็นมากกว่าการทำพิธีทางศาสนา แต่ยังเป็นการรวมตัวของครอบครัว การรักษาประเพณี และการแสดงออกถึงความเคารพต่อบรรพบุรุษที่มีความสำคัญยิ่งต่อวิถีชีวิตและวัฒนธรรมของชาวจีนค่ะ

ข้อห้ามในวันเช็งเม้ง

วันเช็งเม้งเป็นวันที่มีความสำคัญทางจิตวิญญาณและวัฒนธรรมสำหรับชาวจีน การปฏิบัติตามข้อห้ามในวันนี้เป็นสิ่งที่ได้รับการเคารพและยึดถือกันมาอย่างยาวนาน เพื่อให้การทำพิธีเป็นไปด้วยความราบรื่นและเสริมสร้างความเป็นสิริมงคล ดังนี้คือข้อห้ามที่ควรปฏิบัติในวันเช็งเม้ง:

หญิงมีครรภ์ไม่ควรเข้าไปในเขตสุสาน:
เชื่อกันว่าพลังงานที่สุสานอาจไม่เหมาะสมสำหรับหญิงที่กำลังตั้งครรภ์ อาจส่งผลกระทบต่อสุขภาพของแม่และเด็กในครรภ์

ไม่ควรถ่ายรูปในสุสาน:
การถ่ายรูปในสุสานถือเป็นการไม่ให้เกียรติและไม่เหมาะสม การบันทึกภาพในสถานที่ศักดิ์สิทธิ์อาจถูกมองว่าเป็นการลบหลู่และอาจนำพลังงานที่ไม่ดีมาสู่ผู้ถ่าย

ห้ามแต่งชุดสีสดใสเจิดจ้า:
การสวมใส่เสื้อผ้าสีสดใสในวันเช็งเม้งถือว่าไม่เหมาะสม เนื่องจากสีสดใสอาจไม่เข้ากับบรรยากาศที่เคร่งขรึมและการเคารพบรรพบุรุษ จึงควรเลือกใส่เสื้อผ้าสีสุภาพ เช่น สีขาว สีดำ สีเทา หรือสีหม่น

อย่าไปร่วมการเซ่นไหว้กับครอบครัวอื่น:
การเข้าร่วมพิธีเซ่นไหว้ของครอบครัวอื่นโดยไม่ได้รับเชิญถือเป็นการกระทำที่ไม่เหมาะสม และอาจเป็นการรบกวนพิธีกรรมที่ศักดิ์สิทธิ์ของครอบครัวนั้นๆ

อย่าไปเซ่นไหว้ขณะสุขภาพไม่ดีหรือกำลังอยู่ในช่วงที่โชคไม่ดี:
หากสุขภาพไม่ดีหรือรู้สึกว่าช่วงนี้โชคไม่ดี ควรหลีกเลี่ยงการไปสุสาน เนื่องจากเชื่อว่าอาจทำให้พลังงานที่ไม่ดีส่งผลต่อสุขภาพและโชคลาภของตนเองและครอบครัว

อย่าปลูกต้นไม้บนหลุมสุสาน: การปลูกต้นไม้บนหลุมสุสานอาจเป็นการทำลายสถานที่ฝังศพและอาจทำให้เกิดความไม่สะอาด ถือว่าไม่เป็นการเคารพสถานที่และบรรพบุรุษที่ถูกฝังอยู่ที่นั่น

การปฏิบัติตามข้อห้ามเหล่านี้จะช่วยให้พิธีเช็งเม้งเป็นไปด้วยความเคารพและเหมาะสม สร้างความเป็นสิริมงคลให้กับครอบครัวและสืบสานประเพณีอันดีงามต่อไปค่ะ

อาหารที่ใช้ในการประกอบพิธีเช็งเม้ง มีรายละเอียด ดังนี้

- ไก่ต้ม 1 ตัว
- หมูสามชั้น ต้ม 1 ชิ้น (โดยประมาณขนาด 1/2 กิโลกรัมขึ้นไป)
- เส้นบะหมี่สด
- ขนม 3 อย่าง คือ เต่เหลี่ยว ข้าวเหนียวกวน ขนมเต่า (ขนมกู้)
- ขนมถ้วยฟู (ฮวดโก้ย)
- สับปะรด 2 ลูก (ใช้ทั้งก้านและหัวจุก)
- น้ำชา
-  ธูปเทียน, กระดาษเงิน, กระดาษทอง, ประทั